اختراع شیر اطمینان به هنگام انقلاب صنعتی به منظور کنترل فشار بویلر بخار استفاده می شده است.
و در طی آن سال ها به دست بشر اختراع شده است.
و همچنین به شکل کاملا آماتور به کار گرفته میشد.
به علت اینکه کاربرد موثر داشته است، تا الان در صنایع و حوزه های گوناگونی استفاده می شود.
شیر اطمینان یا Relief valve که به آن نیز PSV میگویند.
از سری شیر های صنعتی به شمار می آید که به منظور تنظیم فشار در خطوط انتقال استفاده میکنند.
از موارد عمده ی به کار گیری شیرهای اطمینان حفاظت از تجهیزات می باشد.
هنگامی که شیر اطمینان را داخل سیستم استفاده کردند.
با افزایش فشار، سوپاپ اطمینان فعالیت خود را آغاز میکند.
باید در نظر بگیریم که قابلیت کنترل و یا تحلیل فشار داخل سیستم را ندارد.
و فقط هدف کاربرد سوپاپ این است که با افزایش بیش از حد فشار درون سیستم، شیر اطمینان باز شود.
پر استفاده ترین کاربرد شیر اطمینان داخل سیستم های گرمایشی می باشد.
چون با بالارفتن دمای سیال طبیعی است که حجم آن بیشتر بشود.
و در نتیجه فشار آن نیز به تبع بیشتر میشود.
برای نگهداری و ایمنی افراد و حفاظت ا تجهیزات نیاز است تا فشار به کار گرفته شده از سیستم خارج شود.
شیر اطمینان به همین دلیل طراحی و استفاده شده است.
از موارد به کارگیری سوپاپ اطمینان میشود استفاده در موتورخانه،
انواع سیستم های گرمایشی از قبیل پکیج، آبگرمکن، پمپ آب، خطوط لوله مورد استفاده قرار می گیرد.
شیرهای اطمینان طوری طراحی شده اند که در هنگام بالارفتن فشار، سیال را از یک مسیر جانبی به خارج از مدار میفرستند.
و از راه فشار موجود را از بین می برند.
و از این راه باعث حفاظت از جان افراد و همچنین قطعات سیستم می گردد.
به صورت کلی عوامل بسیار زیادی وجود دارد. تا فشار داخل یک سیستم به بیشتر از حد مجاز بشود.
تا نیاز به عملکرد شیر اطمینان باشد.
عواملی که باعث باز شدن سوپاپ اطمینان میشود
بر اساس استاندارد 521/ISO23251 و با توجه به شرایط و موقعیت سیستم امکان دارد عوامل زیر باعث بالارفتن بیش از حد فشار داخل سیستم شود.
- آتش سوزی
- عملکرد نامناسب و یا خرابی شیرهای تقلیل فشار
- از کار افتادن سیستم های خنک کننده
- افزایش بیش از حد حرارت
- بسته شدن مجرای تخلیه
- تغییرات دمای محیط
- نحوه عملکرد شیر اطمینان
- آسیب دیدگی لوله های مبدل حرارتی
- واکنش های شیمیایی داخل سیستم
شیر اطمینان به علت تامین و بالا بردن ایمنی از تجهیزات خاص و ایمنی به شمار می آید.
شیر اطمینان را میتوانید به عنوان ابزاری عالی برای عدم بالارفتن فشار ناگهانی در سیستم های گرمایشی در کارخانه ها و سایر تجهیزات صنعتی استفاده کرد.
شیرهای اطمینان به طوری طراحی شده اند که با سیالات مختلف اعم از آب، بخار، گاز و یا هوای فشرده سازگار است.و به کار گرفته میشود.
محدودیت فشار در این تجهیزات عموما ناشی از فشار قابل تحمل لوله ها است.
و همچنین اتصالات، دستگاه ها، که بازه ی فشار کارکرد امن، و یا SOL/P در استاندارد معروف است.
همانگونه که بالاتر هم گفتیم در حوزه های گوناگون از قبیل پکیج، و سایر سیستم های گرمایشی، شیر اطمینان بیشترین کاربرد را دارد.
نحوه کارکرد شیر اطمینان به این شکل است که در اثر بالارفتن فشار داخل سیستم، به طور خودکار و نوع ساختاری شیرهای اطمینان دارد، به سرعت وارد فعال شده و باز می شود.
و از این راه باعث عدم ترکیدگی لوله ها و همچنین جلوگیری از آسیب رسیدن به تجهیزات میشود.
محل نصب شیر اطمینان نیز در بخش هایی است که بیشترین فشار کاری وجود دارد، نصب می گردد.
و با آزاد شدن مقداری سیال ایمنی سیستم را تامین میکند.
با آگاهی از نحوه کارکرد شیر اطمینان، در ادامه مطلب اصطلاحات رایج در این خصوص را کاملا مورد بررسی قرار می دهیم.
اصطلاحات رایج در استفاده از شیر اطمینان
تنظیم فشار (set point) :
با هدف اطمینان از عملکرد صحیح شیر اطمینان، با پایین ترین میزان صدا و کاهش صدمات احتمالی نقطه کارکرد و باز شدن شیر اطمینان تنظیم فشار صورت می پذیرد.
نقطه ی در نظر گرفته شده نباید بالاتر از بازه ی فشار کارکرد ایمن (SOL/P)باشد و یا در وضعیت کمتر از محدوده تنظیم گردد.
و نیاز است که در حد نرمال و استاندارد مشخص شده، تنظیم گردد.
تنظیم فشار از این جهت بیسار اهمیت دارد که در صورت خطا نه تنها هیچ مزیتی نداشته، بلکه در موارد غیر ضروری نیز باز شده و موجب بالا رفتن استهلاک و آسیب دیدگی و خرابی شیر اطمینان می شود.
بالاترین فشار (Over Pressure) در این صورت فشار بالاتر از حد مجاز و نقطه تنظیم است.
و مقدار آن بیش از کاربرد و استانداردهای تعریف شده خواهد بود.
در این شرایط شیر اطمینان به صورت کامل باز قرار خواهد گرفت.
و حداکثر ظرفیت تخلیه خود را دارا می باشد.
بر اساس استاندارد BS 5500 این مقدار اختلاف فشار، در خصوص سیستم های بخار و گاز برابر حداکثر ۱۰% درصد فشار تنظیمی شیر اطمینان در نظر گرفته شده است.
شیرهای اطمینان در عملیاتی که ممکن است در اثر افزایش فشار به محصول و یا تجهیزات آسیب وارد شود.
از وقوع این خسارات جلوگیری خواهد کرد.
پایین ترین فشار (Blow Down) پایین ترین فشار مربوط به هنگامی است که فشار پایین تراز نقطه استاندارد و مشخص شده، باشد.
مقادیر استاندارد کمتر از 10% است که نسبت به نوع سیستم متغییر بوده و اعداد کمتر نیز تنظیم می گردد. این صورت به منظور بسته شدن کامل شیر اطمینان و پس از باز شدن، بازگشت سیستم به حالت نرمال و عادی نیاز است.
این وضعیت به Reset Differential نیز معروف است.
همچنین بخوانید : لوله گشاد کن
انواع شیر اطمینان
همانطور که اشاره شد شیر اطمینان به منظور بالا رفتن ایمنی در سیستم های گوناگون مثل پمپ آب، صنعت، تصفیه نفت، انواع سیستم های گرمایشی، صنایع غذایی، نوشیدنی، پتروشیمی، پروسه های نفت و گاز به کار گرفته میشود.
معمولا دو مدل شیر اطمینان طراحی شده و موجود می باشد.
شیرهای حساس در برابر فشار
شیرهای حساس در برابر فشار و دما.
که با در نظر گرفتن طراحی و نوع سیستم و متناسب با فشار و همچنین نوع سیال درون لوله ها انتخاب و تعبیه می گردد.
در ادامه به انواع شیر اطمینان و کاربرد هر کدام از آنها به تفضیل پرداخته ایم.
شیر اطمینان (SV):
عموما در سیستم های خودکار فشار استاتیک روی گاز را خارج می کند.
معمولا به صورت کامل باز است. همچنین همراه با صدا عمل تخلیه را انجام می دهد، و کارکرد فنری دارد.
ریلیف ولو (RV):
در سیستم های خودکار توسط فشار استاتیک در مخزن پر از مایع استفاده می شود.
و با بالارفتن فشار وارد عمل می شود و کارکردی فنر مانند دارد.
شیر اطمینان ریلیف (SRV):
سیستم اتوماتیک که فشار استاتیک روی سیال و گاز را خارج می کند. و عملکرد فنری دارد.
شیر اطمینان ریلیف با عملکرد پایلوتی (POSRV):
دستور از راه دور از راه پایلوت دریافت می کند.
فشار استاتیک که فشار استاتیک ( از تجهیزات به حفاظت) متصل است.
شیر اطمینان فشار کم (LPSV):
هنگامی که اختلاف فشار در داخل محیط و خطوط لوله وجود دارد، سیستم خودکار که فشار استاتیکی روی گاز را خارج می کند. LPSVعملکرد فنری و یا بارگذاری دارند.
شیر اطمینان فشار وکیوم (VPSV):
موقعی که کاهش فشار بین زمانی که کاهش فشار بین فشار خط لوله و فشار داخل محیط، منفی است و یا نزدیک فشار اتمسفر می باشد.
سیستم خودکار که فشار استاتیک روی گاز را خارج می کند. VPSV عملکرد فنری و یا بارگذاری دارند
شیر اطمینان فشار کم وکیوم (LVSPV) سیستم اتوماتیک که فشار استاتیک روی گاز را خارج می کند.
این شیر زمانی استفاده می شود که اختلاف فشار کم، منفی، مثبت و نزدیک به فشار اتمسفر می باشد.
LPSV عملکرد فنری و یا بارگذاری دارد.
برای خرید انواع و اقسام شیر اطمینان و استعلام قیمت شیر اطمینان با شین تجهیز تماس بگیرید.
| شیر اطمینان | کستل | مدل | نوع اتصالات ورودی | نوع اتصالات خروجی | سایز اتصالات ورودی | سایز اتصالات خروجی | وزن | ماکزیمم فشار کاری | رنج فشار کاری |
| 3030/44C | NPT | مهره ای | 1/2 inch | 3/4 inch | 780 gr | 55 bar | ( 9 … 50 ) bar | ||
| 3030/44G | مهره ای | مهره ای | 1/2 inch | 3/4 inch | 780 gr | 55 bar | ( 9 … 50 ) bar | ||
| 3030/66C | NPT | مهره ای | 3/4 inch | 3/4 inch | 780 gr | 55 bar | ( 9 … 50 ) bar | ||
| 3030/88C | NPT | مهره ای | 1 inch | 1 1/4 inch | 1960 gr | 55 bar | ( 9 … 50 ) bar | ||
| 3060/23C | NPT | مهره ای | 1/4 inch | 3/8 inch | 180 gr | 55 bar | ( 9 … 50 ) bar | ||
| 3060/24C | NPT | مهره ای | 1/4 inch | 1/2 inch | 195 gr | 55 bar | ( 9 … 50 ) bar | ||
| 3060/33C | NPT | مهره ای | 3/8 inch | 3/8 inch | 195 gr | 55 bar | ( 9 … 50 ) bar | ||
| 3060/34C | NPT | مهره ای | 3/8 inch | 1/2 inch | 195 gr | 55 bar | ( 9 … 50 ) bar | ||
| 3060/45C | NPT | مهره ای | 1/2 inch | 5/8 inch | 240 gr | 55 bar | ( 9 … 50 ) bar | ||
| 3060/36C | NPT | مهره ای | 3/8 inch | 3/4 inch | 360 gr | 55 bar | ( 9 … 50 ) bar | ||
| 3060/46C | NPT | مهره ای | 1/2 inch | 3/4 inch | 380 gr | 55 bar | ( 9 … 50 ) bar | ||
| 3061/2C | NPT | مهره ای | 1/4 inch | 3/8 inch | 200 gr | 70 bar | ( 11 … 60 ) bar | ||
| 3061/3C | NPT | مهره ای | 3/8 inch | 1/2 inch | 230 gr | 70 bar | ( 11 … 60 ) bar | ||
| 3061/4C | NPT | مهره ای | 1/2 inch | 1/2 inch | 260 gr | 70 bar | ( 11 … 60 ) bar | ||
| 3065/4C | NPT | مهره ای | 1/2 inch | 1 inch | 520 gr | 70 bar | ( 11 … 60 ) bar | ||
| 3065/6C | NPT | مهره ای | 3/4 inch | 1 inch | 520 gr | 70 bar | ( 11 … 60 ) bar | ||
| GMC | SV 1/24 | NPT | مهره ای | 1/4 inch | 1/2 inch | 295 gr | 50 bar | ( 9 … 45 ) bar | |
| SV 1/34 | NPT | مهره ای | 3/8 inch | 1/2 inch | 305 gr | 50 bar | ( 9 … 45 ) bar | ||
| SV 22/44 | NPT | مهره ای | 1/2 inch | 1/2 inch | 320 gr | 50 bar | ( 9 … 45 ) bar | ||
| هنری | 526E-BAR-CE | NPTF | مهره ای | 3/8 inch | 3/8 inch | 260 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | |
| 5230EA-BAR-CE | NPTF | مهره ای | 1/4 inch | 1/2 inch | 180 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5231A-BAR-CE | NPTF | مهر ای | 3/8 inch | 1/2 inch | 190 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5231B-BBAR-CE | NPTF | مهره ای | 1/2 inch | 5/8 inch | 220 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5232A-BAR-CE | NPTF | مهره ای | 1/2 inch | 3/4 inch | 440 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5240-BAR-CE | NPTF | NPTF | 1/2 inch | 3/4 inch | 410 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5242-BAR-CE | NPTF | NPTF | 3/4 inch | 3/4 inch | 450 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5244-BAR-CE | NPTF | NPTF | 1 inch | 1 inch | 660 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5246-BAR-CE | NPTF | NPTF | 1 1/4 inch | 1 1/4 inch | 1480 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5340-BAR--CE | NPTF | NPTF | 1/2 inch | 3/4 inch | 390 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5342-BAR-CE | NPTF | NPTF | 3/4 inch | 3/4 inch | 430 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5344A-BBAR-CE | NPTF | NPTF | 3/4 inch | 1 inch | 560 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5344-BAR-CE | NPTF | NPTF | 3/4 inch | 1 inch | 620 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5345-BAR-CE | NPTF | NPTF | 1 inch | 1 1/4 inch | 1250 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5346-BAR-CE | NPTF | NPTF | 1 inch | 1 1/4 inch | 1370 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5230AX-BAR | NPTF | مهره ای | 1 1/4 inch | 1/2 inch | 370 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5231AX-BAR | NPTF | مهره ای | 1/4 inch | 1/2 inch | 390 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5231BX-BAR | NPTF | مهره ای | 3/8 inch | 5/8 inch | 420 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5232AX-BAR | NPTF | مهره ای | 1/2 inch | 3/4 inch | 560 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5240X-BAR | NPTF | NPTF | 1/2 inch | 3/4 inch | 550 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5242X-BAR | NPTF | NPTF | 3/4 inch | 3/4 inch | 580 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5340X-BAR | NPTF | NPTF | 1/2 inch | 3/4 inch | 530 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar | ||
| 5342X-BAR | NPTF | NPTF | 3/4 inch | 3/4 inch | 570 gr | 46 bar | ( 14 … 31 ) bar |
